Çocuğunuza Duygularını Tanımlamayı ve İfade Etmeyi Öğretin!

Küçük çocuklar, yetişkinler gibi duygulara sahiptirler. Çocuklar da sinirlenir, üzülür, hayal kırıklığına uğrar, mutlu olur veya utanırlar, ancak genellikle nasıl hissettiklerini ifade edemezler. Bu yüzden, bazen bu duyguları fiziksel ve istenmeyen davranışlarla yansıtabilirler. Sinirlendiklerinde oyuncaklarını fırlatabilirler ya da ağlayarak kendilerini yere atabilirler. Peki bu duruma nasıl çözüm bulabilirsiniz? Ebeveynler için çocuklarının duygularını anlamalarına ve ifade etmelerine yardımcı olacak stratejiler.

1. Duygulara isim vererek ve onları nasıl hissettikleri hakkında konuşmaya teşvik ederek, çocuklarınızın duygularını anlamalarına yardımcı olabilirsiniz. Çocuğunuza duyguları için bir etiket vererek, çocuğunuzun duyguları hakkında konuşmasına olanak sağlayacak kelimeler geliştirmesini sağlayabilirsiniz.

'Baban iş için seyahate çıktı ve sen çok üzgünsün. Babanı yanında istediğini söylemiştin.'

2. Çocuğunuza kendisinin ve diğer insanların duygularını tanımlamaları için fırsatlar tanıyın. Örneğin, kendi duygularını tanımlaması için sorularla çocuğunuzu teşvik edebilirsiniz veya bir başkasının duygularını tanımlaması için çocuğunuzdan birinin ne hissettiğini düşünmesini isteyebilirsiniz.

'Bisiklete binmek çok eğlenceli olmalı, gülümsediğini görüyorum. Mutlu musun?'
'Arkadaşın kafasını çarptı. Sence o nasıl hissediyor olabilir?'

3. Çocuklarınıza duygulara, çatışmalara veya sorunlara nasıl tepki verebileceklerini öğretin. Çocuklarınızla kendi duygularınız hakkında konuşabilirsiniz. Belirli duygularla başa çıkmanın farklı yolları hakkında da çocuklarınızla konuşabilirsiniz.

'Arabanın çalışmadığı günü hatırlıyor musun? Anne/Baba çok kızdı ve ben kızdığımda yüzümün nasıl göründüğünü hatırlıyor musun? Anneninki/Babanınki gibi kızgın bir surat yapabilir misin?'
"Öfkelendiğimde derin bir nefes alıyorum, üçe kadar sayıyorum ve sakinleştikten sonra sorunumu nasıl çözebileceğimin en iyi yolunu bulmaya çalışıyorum.'


! Duyguları tanımlarken yardımcı olması için resimler, kitaplar veya videolar kullanmayı deneyebilirsiniz.

"Kırmızı Başlıklı Kızın yüzüne bak; Büyükannesinin yatağında kurdu görünce çok korkuyor!"

! Çocuğunuz ilk kez tepki vermek yerine duyguları hakkında konuşmaya çalıştığında onu övmeyi deneyin. Çocuğunuza tam olarak neyi doğru yaptığını ve duygular hakkında konuştuğu için onunla ne kadar gurur duyduğunuzu söylemeniz önemlidir.

! Çocuğunuz bir çatışma içerisindeyken konuşmayı denemeyin. Yeni stratejileri öğretmek ve uygulamak için sessiz, sakin zamanları tercih edin.

Aktivite Önerileri

Yüz Yapma Oyunu

"Bir surat yapacağım, yüzüme bakarak ne hissettiğimi tahmin et" diyerek oyuna başlayın. Sonra mutlu veya üzgün bir yüz yapın. Çocuğunuz duyguyu tahmin ettiğinde, 'Doğru! Bana böyle hissettiren ne biliyor musun?' gibi sorular sorarak size bu duyguyu hissettiren basit bir olay anlatarak devam edin. Sonra sıra çocuğunuza geçtiğinde ondan bir duyguyu yapmasını isteyin. Tahmin ettikten sonra çocuğunuza ona bu duyguyu hissettiren nedeni sorun. Çocuğunuz sizinle aynı duyguyu seçerse şaşırmayın çünkü çocuğunuzun bu oyunda yaratıcı olabilmesi zaman alabilir.

Duygu Kitabı
Çocuğunuzla bir duygu kitabı tasarlayın. Tek ihtiyacınız olan kağıt, boya kalemi ve bir zımba. Bir duygu hakkında bir kitap yapabilir ve çocuğunuzun sayfaları, ona böyle hissettiren şeylerle doldurmasını isteyebilirsiniz. Bu kitap çocuğunuzun onu mutlu eden, üzen ya da sinirlendiren şeyleri çizdiği resimleri, sayfalarına yapıştırılmış resimleri veya arkadaşlarının ve ailenizin fotoğraflarını içerebilir.

Ayna Oyunu
Ayna oyununu oynayın. Aynaya bakın ve "Ayna, ayna, ne görüyorum?" diyerek oyuna başlayın. Sonra bir duyguyu canlandırın. Duyguyu adlandırarak "Üzgün bir annenin/babanın bana baktığını görüyorum" diyerek devam edin. Sıra çocuğunuza geçtiğinde duyguları tanımlaması konusunda cesaretlendirici ve yardımcı olun.

Kaynak: https://www.tzv.org.tr//haber/6664